Günümüzde insanların bilinçsiz bir şekilde çevreyi kirletmesinden kaynaklanan çeşitli çevre sorunları ile karşı karşıyayız. Özellikle işletmeler faaliyetlerini çevrenin korunacağı şekilde gerçekleştirmemesi dünyanın ve insanlığın ciddi anlamda zarar görmesine neden olmaktadır. Bu doğrultuda ISO firmalara sunduğu birbirinden önemli belgelere Çevre Yönetim Sistemini de eklemiş ve ISO 14001 belgesini sunmaya başlamıştır. ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi belgesi her türlü üretim sektöründe kullanılmakta olup firmaların ürünlerini ürettiği ilk aşamadan tüketiciye ulaştırdığı son aşamaya kadar çevre dostu bir şekilde faaliyetlerini sürdürmesini sağlamaktadır. Peki, ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi belgesine firmalar nasıl sahip olabilir? ISO 14001 belgesinin firmalara katkıları nelerdir? Gelin hep beraber inceleyelim.
İçindekiler
ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi Nedir ?
ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi, çevresel performansın iyileştirilmesi, çevre sorumluluğunun yerine getirilmesi ve yasal uyumluluğun sağlanması için ISO tarafından sunulan önemli bir standarttır. Bilindiği üzere ISO, işletmelerin çok daha profesyonel bir şekilde faaliyetlerini sürdürmesini sağlamak için belgeler ve standartlar oluşturmaktadır. Bu doğrultuda 14001 Çevre Yönetim Sistemi de söz konusu standartlar arasında yer almaktadır. ISO 14001 Çevre Yönetim Sistem, çevresel sürdürülebilirliği desteklemek amacı ile bir çerçeve oluşturmuştur. Bu sayede işletmelerin ve organizasyonların çevresel etkilerini yönetmelerine yardımcı olmaktadır.
ISO 14001 sisteminin en önemli özelliği işletmelerin çevreye verdikleri zararı ve çeşitli olumsuz etkileri en aza indirmektir. Bu sunulan standartlar doğrultusunda doğanın işletmeler tarafından görüşmüş olduğu zarar en aza indirilebilmektedir. Bu standartlar ile tehlikeli boyuta ulaşmış olan çevre kirliliği ve kaynakların azalması gibi problemlerin en aza indirilmesi sağlanmaktadır. Bu doğrultuda kendini geliştirmek isteyen firmaların bu kalite belgesine sahip olması gerektiğini net bir şekilde ifade etmek mümkündür.
ISO 14001 Çevre Yönetim Sisteminin Amaçları
ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi’nin çeşitli amaçları bulunmaktadır. Bu amaçlardan genel olarak aşağıdaki gibi bahsetmek mümkündür.
Çevresel Performansın İyileştirilmesi
ISO 14001 standardı işletmelerin çevresel performansının sürekli bir şekilde iyileştirilmesine destek olmaktadır. Bu sayede çevresel etkilerin en aza indirilmesi, kaynak kullanımının optimize edilmesi ve çevresel sürdürülebilirliğin arttırılması sağlanmaktadır.
Çevresel Riskleri Azaltmak
Bu standart, organizasyonların çevresel risklerinin belirlenmesine ve yönetilmesine destek olmaktadır. Bu, potansiyel çevre sorunlarının önlenmesi, azaltılması gibi çabaları içermektedir.
Uyumluluğu Sağlamak
ISO 14001 işletmelerin çevresel yasal düzenlemelere ve gerekliliklere uyum sağlamasına destek olmaktadır. Bu doğrultuda çevresel yasal sorumlulukları anlama ve takip etme sürecini kolaylaştırmaktadır.
Çevrenin Korunmasını Sağlamak
ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi belgesinin firmalara sağladığı en önemli fayda çevrenin korunmasıdır. İşletmelerin ürünlerini üretirken ve müşterilerine ulaştırırken ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi gerekliliklerini kullanması çevrenin korunmasını sağlamaktadır.
Firmanın Performansını Arttırmak
Firmaların çevreyi duyarlı bir şekilde faaliyetlerini sürdürmesi ve müşterilerine hizmet vermesi firmaların performanslarını ciddi oranda arttırmaktadır. Özellikle çevresel performans açısından firmalarda bir artış gözlemlenmektedir.
Çevre Bilinci Gelişen Çalışanlar Elde Edilir
ISO 14001 belgesi ile çevre konusunda bilinçli çalışanlar elde edilmektedir. Söz konusu çalışanlar hem işletmelerde hem de kendi sosyal hayatlarında çok daha bilinçli bir şekilde davranışlarını sürdürerek çevrenin korunmasını sağlar.
Rekabet Avantajı Sağlamak
Bir firmanın çevreye duyarlı bir şekilde faaliyetlerini sürdürmesi rakipleri ile arasında bir avantaj elde etmesini sağlamaktadır. Bu doğrultuda pek çok firma ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi kapsamında faaliyetlerini sürdürmektedir.
Paydaş Katılımını Arttırmak
ISO 14001 organizasyonların çevresel konulardaki paydaşlarını bilgilendirmelerini ve katılımlarını arttırmayı hedeflemektedir. Bu doğrultuda çevresel karar alma süreçlerinde de daha fazla şeffaflık sağlamaktadır.
Firma İtibarını Arttırmak
Bu belge ile organizasyonların çevre konusundaki itibarlarının arttırılması sağlanabilmektedir. Bu durumda müşteri memnuniyetinin arttırılmasını ve ilişkilerin daha güçlü olmasını sağlamaktadır.
ISO 14001, organizasyonların çevre yönetimi politikaları, hedefleri, süreçleri ve prosedürlerini belirlemelerini, uygulamalarını ve sürekli olarak gözden geçirmelerini sağlar. Bir organizasyon, ISO 14001 standardını benimseyerek uluslararası bir çevre yönetim sistemi kurabilir ve çevresel sürdürülebilirliği önemli bir öncelik haline getirebilir.
ISO 14001 belgesi, organizasyonların çevresel taahhütlerini ve sorumluluklarını gösterir ve müşteriler, iş ortakları ve toplum tarafından olumlu bir çevre performansı sergilediğini onaylar. Ayrıca, organizasyonlara rekabet avantajı sağlayabilir ve çevre konularında itibarlarını artırabilir. Bu nedenle birçok organizasyon, çevresel sürdürülebilirlik hedeflerini ve yasal gereksinimleri karşılamak için ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi’ni benimsemektedir.
ISO 14001 Belgesi Neleri Kapsar?
ISO 14000 standartlar ailesi, ISO Teknik Komitesi ISO / TC 207 ve çeşitli alt komiteleri tarafından geliştirilmiştir. ISO 14001, çevresel sistemlerle ilgili kullanım için rehberlik sağlayan gereksinimleri sağlar. Ailedeki diğer standartlar, denetimler, iletişimler, etiketleme ve yaşam döngüsü analizi gibi belirli yaklaşımların yanı sıra iklim değişikliği gibi çevresel zorluklara odaklanmaktadır. SO 14001, bir çevre yönetim sistemi için kriterleri belirler ve sertifikalandırılabilir. Etkili bir çevre yönetim sistemi kurmak için bir şirketin veya kuruluşun izleyebileceği bir çerçevenin haritasını çıkarır. Faaliyetine veya sektörüne bakılmaksızın her tür organizasyon için tasarlanmış olup, şirket yönetimine, çalışanlara ve dış paydaşlara çevresel etkinin ölçüldüğü ve iyileştirildiği konusunda güvence sağlayabilir.
ISO 14001 belgesinin kapsadıklarından aşağıdaki gibi bahsetmek mümkündür.
Çevresel Politika: Bu belge, işletmelerin çevresel politikalarının belirlenmesini ve söz konusu politikalar doğrultusunda işletmelerin amaç ve hedeflerine uymasını gerekli kılmaktadır. Bu doğrultuda çevresel politika işletmelerin amaçlarını açık bir şekilde ifade etmektedir.
Risk Değerlendirmesi: Bu belge ile işletmelerin çevresel risklerinin değerlendirilmesi sağlanmaktadır. Bu kapsamda risklere karşı tedbirlerin alınması da çok önemlidir. Organizasyonların çevresel etkilerinin analiz edilmesi ve çevresel sorunların belirlenmesini içermektedir.
Hedefler: ISO 14001 işletmelerin çevresel performanslarının iyileştirilmesi için ölçeklenebilir hedefler belirlenmesi gerektiğini ifade etmektedir. Bu hedefler ile işletmelerin çevresel performansının iyileştirilmesi ve izlenmesi sağlanabilmektedir.
Operasyonel Kontrol ve Prosedürler: ISO 14001, organizasyonların çevresel etkileri yönetmek için operasyonel kontroller ve prosedürler geliştirmesini gerektirir. Bu, atık yönetimi, enerji verimliliği, su kullanımı kontrolü gibi konuları içerir.
Eğitim ve Farkındalık: ÇYS, organizasyonların personeline çevre konularında eğitim vermesini ve çevresel farkındalığı artırmasını gerektirir. Personelin çevresel sorumluluklarını anlamalarına ve uygulamalarına yardımcı olur.
İç Tetkikler ve Değerlendirme: İşletmelerin ISO 14001 ile etkinliğinin değerlendirmesi için periyodik iç tetkiklerin gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bu tetkikler doğrultusunda sistemin düzgün bir biçimde çalışıp çalışmadığı kontrol edilmektedir.
ISO 14001 Belgesini Kimler Alabilir?
ISO 14001 belgesi işletmelerin Çevre Yönetim Sistemi’ni etkili bir biçimde uygulandığını gösteren belgedir. Bu belgeye sahip olması gereken kişi ve kuruluşlardan aşağıdaki gibi bahsedebiliriz.
İşletmeler ve Kuruluşlar: Her işletme, organizasyon ve kuruluşun çeşitli çevresel etkilerini ve risklerini yönetmesi için ISO 14001 belgesine sahip olması gerekebilmektedir. Özel sektör işletmeleri, kar amacı gütmeyen kuruluşlar, kamu kurumları, hizmet sağlayıcılar, üretim tesisleri gibi işletme ve kuruluşlar bunların arasındadır.
Tedarikçiler ve Alt Yükleniciler: Büyük organizasyonlar alt yüklenicilerden ve tedarikçilerden ISO 14001 belgesine sahip olmasını talep edebilmektedir. Bu doğrultuda tedarik zinciri boyunca çevresel uyumun sağlanması için tedarikçilerin ve alt yüklenicilerin bu belgeye sahip olması gerekmektedir.
Sektörler Arası Kuruluşlar: Belirli bir sektörde ya da endüstride faaliyetlerini sürdüren sektörler kuruluşlarında bu belgeye sahip olması gerekmektedir. Bu firmalar belirli bir sektörde çevresel sürdürülebilirlik standartlarını geliştirmek için bu belgeyi tercih etmektedir.
Kamu Kurumları: Kamu kurumları, çeşitli yönetim organları, çevresel sorumlulukları yerine getirebilmek ve sürdürülebilir bir çevre uygulamasını teşvik etmek için ISO 14001 belgesine sahip olabilmektedir. Bu, çevre koruma, atık yönetimi ve enerji tasarrufu gibi alanlarda kamu hizmetlerinin iyileştirilmesine katkıda bulunabilir.
ISO 14001 Belgesi, organizasyonların çevresel taahhütlerini ve sorumluluklarını belgelemesine ve göstermesine yardımcı olur. Organizasyonlar, bu belgeyi sahip olarak çevresel performanslarını iyileştirmeye, çevre kirliliğini azaltmaya ve çevresel yasal düzenlemelere uyum sağlamaya odaklanabilirler. Belge, ayrıca organizasyonların çevre konularında itibarlarını artırabilir ve rekabet avantajı sağlayabilir.
ISO 14001 Belgesi Nasıl Alınır?
ISO 14001 belgesine sahip olmak için organizasyonların aşağıdaki temel adımları izlemesi gerekmektedir.
Hazırlık ve Farkındalık Oluşturma
Organizasyonun çevresel yönetim sistemi uygulamasını gerçekleştirebileceği bir ekibin oluşturulması gerekmektedir. Bu doğrultuda söz konusu ekip çevresel yönetim ve ISO 14001 ihtiyaçları ile ilgili eğitim almaktadır. Ayrıca organizasyonun çevresel etkilerinin de belirlenmesi gerekmektedir.
Çevresel Politika ve Hedeflerin Belirlenmesi
Organizasyonun çevresel bir politikasının oluşturulması gerekmektedir. Bu politika ile organizasyonun hedefleri ve amaçlarının birbiri ile uyumlu olması gerekmektedir. Ayrıca çevresel hedefler ile performans göstergelerinin de belirlenmesi gerektiğini unutmayın.
Çevresel Yönetim Sistemi Dokümantasyonu
Bir çevresel yönetim sistemi dokümantasyonu hazırlanması gerekmektedir. Bu doğrultuda çevresel politika, iş talimatları, prosedürler ve diğer belgeleri içermektedir.
Risk Değerlendirmesi ve İyileştirme Planı
Bu aşamada organizasyonun çevresel etkileri ve riskleri değerlendirilmektedir. İyileştirmek planları oluşturulmalı ve bu planlar doğru bir şekilde uygulanmalıdır.
İç Tetkikler
Kurum içi tetkikler gerçekleştirerek etkinliğin değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu doğrultuda iyileştirme fırsatları oluşturulmaktadır.
Belgeleme Kuruluşuna Başvuru
ISO 14001 belgeleme kuruluşu seçimi yapılmalıdır. Bu doğrultuda kuruluşa başvuru yapılmalıdır. Kuruluş organizasyonunuzu denetlemektedir.
Denetimler ve Değerlendirme
Belgelendirme kuruluşuna yaptığınız başvuru neticesinde organizasyonunuz denetlenir. Gerektiğinde düzeltici önlemler almanız sağlanmaktadır.
ISO 14001 Belgesinin Alımı
Organizasyonunuzun başarılı bir şekilde denetlenmesi sonucunda ISO 14001 belgesine sahip olabilirsiniz.
Sürekli İyileştirme
ISO 14001 belgesini aldıktan sonra sürekli izleme, ölçme ve gözden geçirmeye devam edilmesi gerekmektedir.
ISO 14001 belgesi almak, organizasyonunuzun çevresel taahhütlerini ve sorumluluklarını yerine getirdiğini gösteren önemli bir adımdır. Bu belge, çevresel performansın izlenmesini, iyileştirilmesini ve çevresel yasal uyumluluğun sağlanmasını destekler. Belge, ayrıca organizasyonunuzun çevre konularında itibarını artırabilir ve sürdürülebilirliğini güçlendirebilir. Belgeleme süreci için profesyonel belgeleme kuruluşlarından destek almak genellikle önerilir.
ISO 14001 Belgesine Sahip Olmak İçin Acele Edin!
ISO 14001 belgesi ISO tarafından yetkilendirilen belgelendirme kurum ve kuruluşları tarafından verilmektedir. Bu doğrultuda firmalar söz konusu kurum ve kuruluşlar ile iletişime geçerek ISO 14001 belgesine sahip olmak istediklerini dile getirebilirler. Kurumların yapacağı araştırmalar sonucunda firmanın faaliyetleri ISO 14001 belgesini almaya uygun görülürse kısa bir sürede belge firmanın eline geçmiş olur. Siz de ISO 14001 belgesinin faydalarından yararlanabilir ve firmanızı daha başarılı bir şekilde yönetebilirsiniz.