ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi (KYS)

ISO 9001, dünya çapında kabul görmüş bir kalite yönetim sistemi standardıdır ve işletmelerin ürün ve hizmet kalitesini artırarak, müşteri memnuniyetini sağlamalarına, operasyonel süreçlerini daha verimli hale getirmelerine olanak tanır. İlk olarak 1987 yılında yayımlanan ISO 9001, o zamandan bu yana işletmelerin kalite yönetimi alanında başvurdukları temel rehberlerden biri olmuştur. Bu standart, tüm sektörlerdeki işletmeler için geçerli olup, müşteri odaklı bir yaklaşımı temel alır ve her büyüklükteki işletmeye, küçük işletmelerden büyük uluslararası şirketlere kadar, uyarlanabilir. Bugün itibariyle, ISO 9001, dünya genelinde en yaygın olarak uygulanan ve en çok tercih edilen kalite yönetim standartlarından biri haline gelmiştir.

ISO 9001 Nedir?

ISO 9001’in en temel amacı, işletmelerin iç süreçlerini optimize ederek tutarlı ve yüksek kalitede ürün ve hizmet sunmalarını sağlamaktır. Bu amaç doğrultusunda, standart, kalite yönetim sistemlerinin etkin bir şekilde kurulabilmesi için bir çerçeve sunar. Bu çerçeve, işletmelerin kalite yönetimi için dört temel aşamadan oluşan Planla, Uygula, Kontrol Et, Önlem Al (PDCA) döngüsüne dayanır. Bu döngü, süreçlerin sürekli iyileştirilmesi ve güncellenmesi gerektiğini vurgular. PDCA döngüsü sayesinde, işletmeler sürekli olarak mevcut süreçlerini gözden geçirir, eksiklikleri belirler, uygulamaya koyar ve ardından bu uygulamaların etkinliğini denetler. Böylece kalite yönetim sistemi, bir döngüsel gelişim süreciyle güçlendirilmiş olur.

ISO 9001 Belgesi Almak İşletmelere Ne Kazandırır?

ISO 9001, sadece büyük şirketler için değil, aynı zamanda küçük ve orta ölçekli işletmeler için de büyük fırsatlar sunar. Bu sistem, işletmelere birçok avantaj sağlamaktadır. Öncelikle, müşteri memnuniyetini artırarak, müşteri sadakatini güçlendirir ve işletmenin itibarını yükseltir. Ayrıca, süreçlerin iyileştirilmesi, verimliliği artırarak maliyetlerin düşürülmesini sağlar. Rekabetçi bir ortamda, sürekli iyileştirme anlayışı işletmelere önemli bir rekabet avantajı kazandırır ve onları daha geniş pazarlara açılma konusunda destekler. ISO 9001 sertifikasına sahip olmak, işletmelere uluslararası tanınırlık kazandırırken, iş ortakları ve müşteriler nezdinde güven oluşturur. Bunun yanında, yasal ve düzenleyici gerekliliklerin karşılanması açısından da önemli bir kolaylık sağlar. ISO 9001, yalnızca kaliteyi değil, aynı zamanda işletmenin uzun vadeli başarısını sağlamada da kritik bir rol oynar.

ISO 9001 standardı, temel olarak yedi ilkeye dayanmaktadır. Bu ilkeler, organizasyonların kalite yönetim sistemlerini etkili bir şekilde oluşturabilmesi ve sürdürebilmesi için kılavuzluk eder.

ISO 9001’in İlkeleri

1. Müşteri Odaklılık: Müşteri ihtiyaç ve beklentilerinin öncelikli olarak ele alınması, müşteri memnuniyetinin artırılması hedeflenir.
2. Liderlik: Üst yönetimin organizasyonun vizyonunu belirleyerek, çalışanları motive etmesi ve yönlendirmesi beklenir.
3. Çalışan Katılımı: Tüm çalışanların kalite süreçlerine aktif bir şekilde katılımı sağlanarak, organizasyon genelinde sahiplenme duygusu yaratılır.
4. Süreç Yaklaşımı: İş süreçlerinin bütünsel bir şekilde ele alınarak daha verimli yönetilmesi sağlanır.
5. Sürekli İyileştirme: İşletme performansının sürekli olarak iyileştirilmesi, kaliteli ürün ve hizmetlerin sürdürülebilirliğini sağlar.
6. Kanıta Dayalı Karar Verme: İşletme kararlarının objektif verilere dayanarak alınması, doğruluk ve güvenilirlik sağlar.
7. İlişki Yönetimi: İş ortakları, tedarikçiler ve diğer paydaşlarla sürdürülebilir ve karşılıklı fayda sağlayan ilişkiler kurulması teşvik edilir.

ISO 9001 Belgesi Nasıl Alınır?

ISO 9001 sertifikasına sahip olmak isteyen işletmeler, öncelikle mevcut süreçlerini gözden geçirip, bu süreçleri ISO 9001 standartlarına uygun hale getirmelidir. Bu süreç, kapsamlı bir analiz ve gerekli düzenlemeleri içerir. Daha sonra, bağımsız bir denetim kuruluşu tarafından gerçekleştirilen bir denetim sürecine girilir. Bu denetimlerin başarılı bir şekilde tamamlanmasının ardından işletmelere ISO 9001 sertifikası verilir. Bu sertifika, işletmenin kalite yönetimi konusunda uluslararası standartlara uygun olduğunu kanıtlar ve pazarda rekabet avantajı sağlar.

Sonuç olarak, ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi, işletmelerin yalnızca ürün ve hizmet kalitesini iyileştirmekle kalmaz, aynı zamanda müşteri memnuniyetini artırmalarına, süreçlerini optimize etmelerine ve küresel pazarda rekabetçi bir avantaj elde etmelerine yardımcı olur. Sürekli iyileştirme yaklaşımı sayesinde, işletmeler değişen piyasa koşullarına hızlı bir şekilde uyum sağlar. Bu nedenlerle, ISO 9001, modern iş dünyasında kalite yönetiminin temel taşlarından biri olarak kabul edilmekte ve işletmelerin başarıya ulaşmalarında vazgeçilmez bir standart olarak önemini korumaktadır.

ISO standartları, küresel ölçekte kaliteyi, verimliliği ve sürdürülebilirliği sağlamak amacıyla oluşturulmuş çeşitli yönetim sistemlerini kapsamaktadır. Bu standartlar, organizasyonların faaliyetlerini daha etkin bir şekilde yönetmelerine yardımcı olmakta ve küresel rekabet ortamında başarılı olmalarını sağlamaktadır. Çalışmamızda, özellikle kalite yönetiminde kritik bir rol oynayan ISO 9001 sistemi ile kurumsal performans yönetim sistemi arasındaki ilişki üzerinde durulacaktır. ISO 9001, kalite yönetimi alanında, müşteri memnuniyetini artırma, süreçlerin etkinliğini sağlama ve sürekli iyileştirme ilkelerini benimseyen bir sistem olarak, organizasyonların kalite düzeylerini yükseltmelerine olanak tanımaktadır. Kurumsal performans yönetim sistemi ise organizasyonların stratejik hedeflerine ulaşmalarını sağlamak amacıyla performans göstergeleriyle yönetilen bir süreçtir. Bu bağlamda, ISO 9001’in sağladığı kalite yönetim yaklaşımı ile kurumsal performans yönetim sisteminin organizasyonel başarıyı artırmadaki rolü arasındaki etkileşim incelenecektir. Çalışmamızın bu bölümünde, ISO 9001’in tematik yapısı, uygulama süreçleri ve kurumsal performans sistemi ile olan etkileşimi detaylı bir şekilde ele alınarak, organizasyonlar açısından bu iki sistemin birlikte nasıl daha etkin bir sonuç yaratabileceği tartışılacaktır. Bu doğrultuda, ISO 9001’in kalite yönetimi ilkelerinin, kurumsal performans yönetimi ile entegrasyonu üzerine yapılacak değerlendirmeler, organizasyonel başarıyı pekiştirecek önerilerle desteklenecektir.

ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi ve ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü)

Uluslararası Standartlar Örgütü (ISO), standartların oluşturulmasını ve sağlanmasını yöneten bir komitedir. Bir kalite yönetim sisteminin benimsenmesi ve uygulanması, kuruluşlar açısından stratejik bir karar niteliği taşır. Bu karar, işletmenin misyonunu desteklerken genel performansını artırmak ve sürdürülebilir kalkınma girişimlerini desteklemek için sağlam bir temel oluşturur (Terlaak ve King, 2006). Merkezi İsviçre’nin Cenevre şehrinde bulunan bu komiteye birçok ülke üyedir. ISO 9001, dünya çapında en çok kabul görmüş ve tanınan yönetim sistemi standardıdır. Bu standart, kalite yönetimi gereksinimlerini istikrarlı bir şekilde belirlemek ve kalite hedeflerine ulaşmak amacıyla geliştirilmiştir. ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi Standardı, etkili bir kalite yönetim sistemi oluşturulması için atılması gereken adımları ortaya koyar. Standartta belirtilen gereklilikleri yerine getiren işletmeler, ISO 9001 belgesini almaya hak kazanır. Bu belgeye sahip şirketler, gerçekleştirdikleri işlerin uluslararası bir standarda uygun olduğunu kanıtlayabilir.

ISO 9001 Revizyonları

ISO / TS 16949, ISO 9001: 1994, ISO 9001: 2000

ISO / TS 16949’un ilk yayınlandığı tarihten itibaren, dil, terminoloji, bölüm ve alt başlık yapısı açısından ISO 9001 ile uyumlu olduğu görülmektedir. Bu yaklaşım, ISO ve IATF’nin uluslararası standart ve teknik şartnamelerin uygulanmasını işletmeler için daha kolay hale getirme çabasının bir sonucudur. Bu uyumluluk doğrultusunda, otomotiv standardının ilk versiyonu ISO 9001: 1994 sürümü ile entegre edilmiştir (Garcia vd., 2017: 221). ISO / TS 16949’un ilk sürümünden bir yıl sonra, 2000 yılında ISO 9001: 2000 versiyonu ve ISO 9000 serisi standartların üçüncü sürümü yayımlanmıştır. Bu yeni sürümle birlikte kalite anlayışında “Kalite Güvence” yaklaşımı tanıtılmıştır. ISO / TS 16949’un ikinci versiyonu, IATF (International Automotive Task Force) ve JAMA (Japan Automobile Manufacturers Association) tarafından, ISO Teknik Komitesi 176’nın desteğiyle geliştirilmiştir (Neves vd., 2018: 5). Teknik Şartnameler, ISO 9001: 2000’de yapılan köklü değişikliklere uyum sağlamak adına tamamen yeniden düzenlenmiş ve bu şekilde ISO / TS 16949, bir Kalite Güvence Standardı’ndan Toplam Kalite Yönetim Standardı’na dönüşmüştür.

ISO 9001:2008

ISO 9001 standardındaki bir sonraki güncelleme, 2008 yılında gerçekleştirilmiştir. Bu revizyon, yalnızca küçük değişiklikler içermiştir. ISO / TS 16949, bu değişikliği izleyerek 2009 yılında yeni bir versiyon yayımlamıştır. Bu sürümde, JAMA artık standartların ortak sorumlusu olmaktan çıkarılmış ve yeni versiyon yalnızca IATF ve ISO’nun desteğiyle yayımlanmıştır (ISO, 2009). ISO 9001 ve IATF 16949: 2016, kalite yönetim sistemlerinin kurulmasında, uygulanmasında ve belgelendirilmesinde kullanılan standartlardır ve toplamda 10 ana maddeden oluşur.

İşletmelerin 16949 sertifikası talep etmelerinin üç ana nedeni bulunmaktadır: (a) bu sertifikayı bir pazarlama aracı olarak kullanarak rekabet avantajı elde etmek, (b) tanınmış ve etkili bir kalite yönetim sistemini uygulamak ve (c) müşteri gereksinimlerini karşılamak (Franceschini vd., 2011: 736). ISO yönetim sistemi standartlarının tamamı belirli aralıklarla gözden geçirilmektedir.

Medic vd. (2016) çalışmalarında, ISO 9001: 2015 versiyonunun, 2008 versiyonundan farklılıklarına odaklanmıştır. Temel olarak 8 ana başlıktan oluşan standart, 2015 versiyonu ile birlikte 10 başlığa çıkarılmıştır. Bu çalışmada özellikle, kuruluş yapısı, risk temelli düşünce, bilginin kaynağı ve liderlik gibi konular ele alınmıştır. ISO 9001: 2015 standardıyla getirilen en önemli yeniliklerden biri, kalite yönetimi süreçlerinde risklerin tanımlanması ve yönetilmesidir (Perdigao vd., 2017).

ISO 9001:2015 Revizyonu

ISO 9001, değişen dünya koşullarına adapte olabilmek ve güncelliğini koruyabilmek amacıyla 2015 yılında revize edilmiştir. Bu güncelleme kapsamında şu başlıklara öncelik verilmiştir (Fonseca, 2015):

• Süreç yaklaşımına daha fazla odaklanılmış ve dokümantasyonun önemi azaltılmıştır.
• “Mal ve hizmetler” terimi yerine “ürün ve hizmetler” ifadesi benimsenmiştir.
• Risk temelli düşünce anlayışı, süreçlerin daha sağlam ve yetkin olmasını sağlamak için potansiyel ve mevcut problemlere yönelik sistematik değerlendirmeler eklenmiştir.
• Organizasyonel bağlam dikkate alınarak ürün ve hizmet kalitesine etki edebilecek potansiyel faktörlere vurgu yapılmıştır.
• Stratejik yönetim ve değişim kontrolü gibi kavramlar, ISO 9001 ve işletme yöneticilerine tanıtılmıştır.

ISO 9001: 2015’in revizyonuyla getirilen yeni ve güncellenmiş kavramlar şu şekildedir (Fonseca, 2015a: 176):

• ISO, Yönetim Sistemi Standartları’nın kuruluşların genel yönetim sistemleriyle uyumlu ve entegre olmasını sağlamak için, tüm bu standartlarda ortak bir metin, terim ve tanım yapısını benimsemiştir.
• ISO 9001: 2008’de “Yönetim Sorumluluğu” olarak ifade edilen kavram, ISO 9001: 2015’te “Liderlik” olarak adlandırılmıştır. Üst yönetimin, kalite yönetim sistemine liderlik yapması, taahhütlerde bulunması ve etkinliği konusunda doğrudan sorumluluk alması gerekmektedir.

Kuruluşun bağlamı, kurumsal stratejik hedefleri ve KYS planlamasını etkileyebilecek iç ve dış faktörler yeni standartla ele alınmıştır. İç ve dış çevredeki olası değişim ve eğilimler ile ilgili tarafların gereksinimleri değerlendirilerek, KYS’ye yönelik değişikliklerin planlanması ve uygulanması önerilmiştir.

Dünyadaki hızlı değişim ve gelişmeler, düzensiz yönetilen işletmelerin doğru yönetim gereksinimleri ve artan ekonomik koşullar gibi faktörler nedeniyle ISO Kalite Yönetim Sistemi Standartları gözden geçirilmiş ve ISO 9001:2008 güncellenerek ISO 9001:2015 olarak yayımlanmıştır. ISO 9001:2008, Eylül 2018’e kadar geçerli olacak olup, bu tarihten sonra 2015 sürümünü uygulamayan işletmelerin belgeleri geçersiz sayılacaktır.

ISO 9001:2015’in genel yapısına bakıldığında, diğer standartlarla uyumlu hale getirildiği, sürekli iyileştirmeyi öncelikli hedef olarak belirlediği, üst yönetimin süreci daha ciddi şekilde ele almasını sağladığı, fırsatları gözlemleyip riskleri minimize etmeye yönelik bir yaklaşım benimsemiş olduğu ve farklı fırsatları değerlendirerek sistemi daha ileriye taşımayı amaçladığı görülmektedir.

ISO 9001:2015 ve PUKÖ Döngüsü

2015 sürümünde, süreç yaklaşımına ciddi bir vurgu yapılmıştır. Daha önce de belirtilen Planla-Uygula-Kontrol Et-Önlem Al (PUKÖ) döngüsü bu yeni sürümde önemli bir süreç olarak yerini almıştır.

Kurumların kalite yönetim sisteminin kaynaklarını belirlemesi ve ön çalışmalarını yaparak sonraki süreçlerin hedeflerini oluşturması, planlama aşamalarının doğru şekilde yapılması açısından oldukça kritik bir rol oynamaktadır. Bu planlama sürecinde iki önemli bağlam türü bulunmaktadır: İç bağlam ve dış bağlam. İç bağlam, hedeflere ulaşma amacını ifade ederken, dış bağlam ise hedeflere ulaşılması için gereken çevresel faktörleri tanımlar. Bu süreçte takım çalışması esastır; tek bir kişinin karar alması yerine, herkesin aktif rol aldığı bir çalışma modeli benimsenir. Bu çalışma tarzı, sistemin güvenini artırarak sürekli iyileştirme süreçlerinin sağlıklı bir şekilde ilerlemesine katkı sağlar. Üst yönetimin katılımı ve denetimi de bu süreçte büyük önem taşır.

İlk adım olarak faaliyetler belirlenir ve bu belirlemeler sırasında bazı temel gereklilikler göz önünde bulundurulmalıdır. Örneğin, ürün ve hizmetlerin etkinliği arasında denge sağlanması önemlidir.

ISO 9001:2015, dış kaynakların ve alt yüklenicilerin etkinliğini daha fazla dikkate almakta ve başka bir kurumla ilgili görüşlerin değerlendirilmesine de önem vermektedir. Ayrıca, müşteri memnuniyetinin sürekli olarak izlenmesi ve sistemde yapılan iyileştirmeler de bu sürümde vurgulanmaktadır (YEŞİLOĞLU, 2018).

Yapılan araştırmalar, ISO 9001 belgesine sahip olmanın kurumların iç ve dış hedeflerine ulaşmasında belirleyici bir rol oynadığını göstermektedir.

ISO 9001 Sertifkası’nda Dışsal ve İçsel Nedenler

ISO 9001 sertifikasına sahip olmanın dışsal nedenleri şunlardır:

• Ürün ve hizmet kalitesinin geliştirilmesi
• Etkinliğin arttırılması
• Verimliliğin artırılması

Dünya genelindeki işletmeler, ISO 9001 sistemine duydukları ihtiyaç doğrultusunda bu dışsal ve içsel nedenleri benimsemektedir.

İçsel nedenlere bakıldığında ise şunlar öne çıkmaktadır:

• İç denetimlerin artırılması
• Müşteri baskılarının azaltılması
• İşlem maliyetlerinin düşürülmesi
• Sektörde rekabetçi kalabilmek
• Pazar payının artırılması
• Toplam Kalite Yönetimi (TKY) uygulamalarını temel almak
• Kurum imajının geliştirilmesi
• Etkinliğin artırılması
• İhalelere katılabilme
• Verimliliğin artırılması

Bu sebeplerle ISO 9001 belgesine sahip olmak, birçok kurum için büyük önem taşımaktadır (YEŞİLOĞLU, 2016).

ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi’nin Faydaları

ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi üzerine yapılan çeşitli görüşmelerde, bu sistemin işletme sahipleriyle çalışanlar arasındaki iletişimi güçlendirdiği, çalışanların kalite süreçlerine daha fazla odaklanarak verimliliği artırdığı ve genel olarak sistemin başarılı olduğu gözlemlenmiştir.

ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi’nin kurumlar tarafından uygulanması, işletmelere pek çok avantaj sunacaktır. Özellikle ISO 9001’in hazırlık aşamasına odaklanmak ve gerekliliklerin ötesinde çalışmalar yapmak, işletmeleri daha verimli bir hale getirebilir.

Bugün başarıya ulaşan bir sistem, yarının koşullarında aynı başarıyı gösteremeyebilir. Mevcut durumda sabit kalmak, sistemin gerisinde kalmak anlamına gelir. ISO 9001 ise, çok daha geniş kapsamlı bir standarttır.

ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi’nin kurumlar tarafından benimsenmesi, işletmelerin dünya genelinde birçok avantaj elde etmelerini sağlar. Bu sisteme sahip işletmeler, özellikle ülkemizde, müşteri tercihlerinde daha fazla öne çıkacaktır.

ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi’nin sağladığı faydaları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Bu sisteme sahip işletmelerde şikayetler minimum düzeye inerken, müşteri memnuniyeti en üst seviyeye ulaşır.
• Daha kaliteli ürünlerin üretimi sağlanarak müşteriye en iyi hizmet sunulur.
• Ürün maliyetleri daha verimli bir şekilde planlanarak gereksizlikler ortadan kaldırılır.
• Planlamalarını doğru yapan işletmeler daha etkili ve belirgin sonuçlar elde eder.
• Problemler rastgele değil, sistemli bir şekilde çözümlenir ve bu, kurumların sürekli olarak gelişmesini sağlar.
• Çalışanların işlerine daha profesyonelce odaklanmasını teşvik eder.
• İşletmelerdeki farklı bölümler arasındaki iletişim sorunları, bu sistemli çalışma sayesinde ortadan kalkar.
• Sistemli çalışma tüm işletmeyi daha kurumsal hale getirir.
• Kurumsallık, istikrarı beraberinde getirir (ERCAN, 2015).

Kalite Yönetim Prensipleri:

• Müşteriyi her zaman odağa almak,
• Toplam Kalite Yönetimi ilkelerine dayanarak kurumun planlarını tanıtmak,
• Planlı ve hesaplı bir şekilde ilerlemek,
• Belgeleri göz önünde bulundurarak kararlar almak,
• Bireysel değil, takım çalışmasını ön planda tutmak,
• Çalışanların eğitim süreçlerini izlemek ve bu sürece gereken önemi vermek,
• Hedefleri sadece bugünün değil, geleceğin koşullarına göre hazırlamak ve yönetmek (MERGEN, 1993).

Süreç Yaklaşımı

Kalitenin hedeflere ulaşabilmesi için pratik yapma, genişletme ve hizmet etme aşamalarına yönelik uygulanacak yöntemler, hazırlık sürecinin temelini oluşturur. Bu süreçlerin planlanması, kalite uygulamalarını geliştirmek ve hayata geçirmek adına belirlenen standartların kullanılmasına olanak tanır (KÖK, 2018).

Yönetimde Sistem Yaklaşımı

Sistem Yaklaşımı, her türlü problemi çözmek için geliştirilen bir yöntem olarak tanımlanabilir. Bu yaklaşım, problemlerin çözülmesinde kullanılan özel bir sistem ortaya koyar ve çözüm odaklı düşünceyi hayata geçirerek başarıyı hedefler (AKKUŞ, 2018).

Sürekli İyileştirme

Kalite sistemlerinin geliştirilmesi, eğitim süreçlerinin sürekli güncellenmesini ve iyileştirilmesini sağlar. Bu iyileştirmeler, kalitenin daha sistematik ve anlaşılır hale gelmesini doğrudan etkiler. Ayrıca, bu iyileştirmeler, kurumların iç işleyişindeki gereksiz maliyetlerden kurtulmalarına da öncülük eder. Dış kaliteyi artırmak amacıyla, müşteri memnuniyeti de iyileştirilmek istenecektir. Bu sürecin başarılı olabilmesi için, iyileştirmelerle birlikte eğitimin hemen verilmesi ve uygulamaya konulması gerekmektedir. Bu sayede, öncelikle çalışanların eğitim seviyeleri, ardından ise ürünlerin kalitesi artacaktır (YILDIZ, 1999).

Kalite Kontrol Çemberi

Günümüzde birçok işletme Kalite Kontrol Çemberini uygulasa da, beklenen sonuçlar çoğunlukla elde edilememektedir. Bunun başlıca nedeni, işletmelerin bu süreci tam olarak anlayamaması, doğru şekilde planlayamaması ve uygulama aşamasında yetersiz kalmasıdır.

Kalite çemberlerinin esas amacı ya da hedefi, sürekli iyileştirme yapmak değildir, aksine, iki temel amaca hizmet ederler:

• Yönetimin katılımını sağlamak,
• Çalışanların ihtiyaçlarını ve karşılaştıkları problemleri çözmek.

Kalite çemberinin asıl amacı, personelin farklı bakış açılarıyla, en verimli ve nitelikli şekilde çalışarak süreci daha faydalı hâle getirmesini sağlamaktır. Ayrıca, iş ortamını huzurlu bir hâle getirmeyi ve çalışanlar arasındaki saygıyı artırarak işyerinin verimliliğini yükseltmeyi de hedefler. Temel olarak, Toplam Kalite bilincini oluşturmak ve yönetimle işçilerin birlikte çalıştığı bir ortam sağlamaktır (Bayazıt, 1998).

Bu süreçte, çalışanların karşılaştığı zorluklar göz önünde bulundurularak, gıda ile ilgili tehlikelerin önceden belirlenmesi ve kontrol altına alınması gereken bir sistem devreye girer. Bu sistem, HACCP olarak adlandırılmaktadır.

Sistemin odaklandığı üç ana nokta şunlardır:

• Tehlike analizini yapmak,
• Tehlikeleri tanımlamak,
• Tehlikeleri belirleyip kontrol altına almak ve bunu başarmak için gerekli prosedürleri uygulamak.

Bu sistem, gıda ve içecek işletmelerinde üretim aşamalarında önemli bir destek sunmaktadır. Ayrıca, gıda güvenliğini sağlar, performans ölçümlerini yapar ve gıda üretimini garanti altına alır (BOLAT, 2002).

Dr. Ahmet Yıldırım