fbpx

Helal Belgesi

Helal Belgesi; İyi Tarım Uygulamaları’na benzer şekilde gıdaların tarladan soframıza gelinceye kadar tüm üretim süreçlerinde İslami kurallara uygun olarak hazırlanmasının belgelendirilmesidir. Helal Belgesi’nin daha geniş bir tanımlamasını yapacak olursak; bitkisel, hayvansal veya kimyasal kaynaklı gıda ürünlerinin; hammadde, katkı maddeleri, işleme yöntemleri, işletme koşulları ve ambalajlarının İslami kurallara uygunluğunun ifadesidir. Helal  Belgesi sadece gıda ürünleri ile sınırlı değildir. Helal Belgesi kozmetik, ilaç, banka, finans, turizm alanlarını da kapsamaktadır. Helal Belgesi, gıda alanında ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi standartlarını temel alarak üretim yapan firmalara verilmektedir. 

helal belgesi
Helal Belgesi

Helal Belgesi Nedir?

Ürün ve/veya hizmetlerin “helal” kavramanının gerektirdiği şartları taşıdığını gösteren bir onay vesikası. Ancak ne yazık ki, helal belgesi konusunda İslam Dünyası ortak bir dil oluşturabilmiş değil. Bu anlamda akreditasyon, helal belgelendirmenin güvenirliği açısından kritik öneme sahip. Zira akreditasyon kuruluşu belge veren kuruluşun standartlara uygunluğunu denetler. 

 Helal Belgesi ve Önemi

Helal gıdanın küresel gıda sektörünün yaklaşık yüzde 20’sini oluşturduğu hesaplanıyor. Etik olmasının yanında güvenilir de olması sebebi ile Müslüman olmayan tüketicilerin de helal gıdaları tercih etmesine vesile oluyor. Örneğin İngiltere’de 2 milyon Müslüman bulunduğu hesaplanıyor. Buna karşılık helal belge sahipli et satışı 6 milyon kişiye ulaşıyor. Ayrıca ülkemizde helal gıda pazarının ortalama 15 Milyar Dolara yaklaştığı tahmin ediliyor. Sektör temsilcileri tarafından helal gıda pazarının her yıl bir önceki yılın rakamlarına göre %100 büyüdüğü belirtilmektedir. Helal Akreditasyon Kurumu Başkanı Zafer Soylu’nun belirttiğine göre helal ekonomisi global alanda 4 Trilyon Dolardan fazla bir değere sahip bulunuyor.

Helal Belgesi’nin Faydaları Nelerdir? 

  • Helal belgesi, hem ürün güvenliğini hem de dine uygun üretimi sağladığı için yapanlara maddi kazancın yanı sıra gönül rahatlığı vermektedir.
  • Gıda güvenlik sistemine dayandığı için temiz ve güvenilir ürün uygulamalarını teşvik eder.
  • Helal Standardı, ISO 22000 Standardı’nı baz alır. Bu nedenle üreticilerin daha kaliteli ve güvenli üretim yapmalarını sağlar.
  • Gıdaların bütün üretim aşamalarını denetleyen tarafsız bir uzman ve bilirkişi hizmeti sağlar.
  • Değişen piyasa şartlarında üreticilere güncel piyasayı yakalamalarına yardımcı olur. 
  • Helal belgesi, Müslüman ülkelere yapılan ihracatta üreticilere rakiplerine karşı rekabet avantajı sağlar.
  • Avustralya’da bile 28 helal belgelendirme kuruluşuna sahip bulunduğu düşünülürse pazarın cazibesi daha iyi anlaşılır. Avrupa helal pazarın büyüklüğü 30 Milyar Dolar olduğu tahmin ediliyor. Helal Gıda, bu pazarlarda çok sayıdaki Müslüman müşterileri çekerek üstün rekabet gücü sağlar.
  • İnsanlar dini bir emri yerine getirmenin iç huzurunu yaşarlar.
  • Afrika ve Rusya daha hızlı yükselen helal gıda talepleriyle özellikle ihracatçılarımız için cazip pazarlar olabilecek potansiyel taşıyor.
tse helal sertifikası
Helal Belgesi 12

Helal Belgesi Nasıl Alınıyor?

Helal Gıda Belgesi almak için, TSE‘ye resmi başvuru yapılıyor. Daha sonra Diyanet İşleri Başkanlığı ve TSE’den konunun uzmanı en az iki kişiden oluşan İnceleme Heyeti üretimin, standardın öngördüğü şartlarda gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğini yerinde inceliyor. Üretim yeri incelemesi olumlu bulunan firmaların ürünlerinin laboratuvarlarda muayene ve deneyleri yapılıyor.  Böylece belgelendirme çalışmasının ilk aşaması tamamlanıyor. Helal Gıda Belgelendirme Komisyonu 5 kişiden oluşmaktadır. Bu komisyona hazırlanan rapor öneri olarak sunulur. Nihai belgelendirme kararı bu komisyon tarafından oy birliği esasıyla veriliyor. Karar alınabilmesi için komisyon çalışmalarında Diyanet İşleri Başkanlığı mensubu üyenin katılması mutlaka gerekiyor. 

TSE Helal Sertifikası 

TSE Helal Sertifikası Türk Standartları Enstitüsü tarafından verilmektedir. TSE’nin yanı sıra GİMDES, Dünya Helal Birliği, Helalder, HEDEM gibi dernek ve kuruluşlar da helal belgesi verebilmektedirler. TSE Helal Sertifikası için, Türk Standartları Enstitüsü tarafından aşağıda belirtilen hizmetler için de belgelendirme yapmaktadır:

  • Yemek fabrikası/Toplu yemek mutfağı,  
  • Lokanta,    
  • Kafeterya,  
  • Pastane,  
  • Hızlı yemek servis yerleri, 
  • Market,
  • Kasaplık Hayvan Kesim Yerleri (Mezbahalar)

TSE Helal Sertifikalı Ürünler Listesi

TSE K 202 Belgelendirme kriterine göre aşağıda belirtilen ürün grupları için verilen helal belgelendirmenin geçerlilik süresi 1 yıl olarak uygulanmaktadır. 

  • Bebek ürünleri,
  • Kişisel temizlik ve banyo ürünleri,
  • Göz bakım ve makyaj ürünleri,
  • Makyaj ve makyaj temizleme ürünleri,
  • Koku verici ve ter önleyiciler,
  • Traş ürünleri,
  • Cilt bakım ürünleri,
  • Tüy dökücü ürünler,
  • Tırnak ürünleri,
  • Ağız bakım ürünleri,
  • Saç bakım ve temizleme ürünleri,
  • Saç renklendirici ürünler,
  • Güneş ürünleri.
tse helal gıda sertifikası
Helal Belgesi 13

TS OIC/SMIIC 1 ve TS 13571 Standartları Nedir?

Metroloji Enstitüsü (SMIIC) ve İslam Ülkeleri Standartları, helal belge standartlarını gözden geçirmekte, ihtiyaçlar doğrultusunda sürekli revize etmektedir. OIC/SMIIC 1 “Helal Gıda için Genel Kurallar” standardı, bu çerçevede (TS OIC/SMIIC 1: 2019) olarak TSE tarafından yayımlanmıştır.

TSE yeni versiyona doğrudan geçiş ile ilgili gerekli faaliyetleri tamamlayarak talep eden kuruluşlar için TS OIC/SMIIC 1:2019 Helal Gıda İçin Genel Kurallar standardına göre belgelendirme başvurularının kabul edilmesine karar verilmiştir.

Helal Belgesi Neden Alınır?

Türkiye’de helal akreditasyon hizmeti sunma yetkisine haiz tek kurum olan Türkiye Cumhuriyeti Helal Akreditasyon Kurumu (HAK)’nun verdiği bilgilere göre dünya üzerinde 1,8 Milyar Müslüman yaşıyor. Helal ekonomisi küresel bazda yıllık 4 Trilyon Doları aşıyor. Yalnızca küresel helal gıda pazarının yıllık hacmi 1,3 Trilyon Dolar olup İslami finans dışında kalan helal pazarının yıllık %10 civarında büyüyerek önümüzdeki 5 yıl içinde toplam 3 Trilyon Dolara ulaşması bekleniyor. 

Dünya’da Kaç Tane Helal Uygunluk Değerlendirme Kuruluşu Var?

Dünya genelinde 400’den fazla Helal Uygunluk Değerlendirme Kuruluşu olduğu tahmin ediliyor. Türkiye’de helal konusunda akreditasyon amacıyla kurulan ve tüzel kişiliğine haiz tek kuruluş ise Helal Akreditasyon Kurumu’dur. Helal standartları tüm İslam alemini kapsar ve modern sağlık ile kalite standartlarına uyumludur. Akreditasyon işlemleri için İslam İşbirliği Teşkilatı (İTT) çatısı altında İslam Ülkeleri Standartlar ve Metroloji Enstitüsü (SMIIC) kurulmuştur. İşlemler SMIIC tarafından belirlenen standartlar çerçevesinde yapılır. 

Helal Belgesi Akreditasyon Süreci Nasıl İşler?

Başvurular kabul edilir. Kontrol sürecine geçilir. Akreditasyon denetimi yapılır. Eksiklikler varsa giderilmesi için süre tanınır. Şartlar sağlanmışsa akreditasyon kararı verilir. 

Helal Gıda Türkiye’de yaygın mı? 

Helal gıda bilinci ülkemizde henüz yeterli düzeyde değildir. Bugüne kadar 1600’e yakın firma bu ihtiyacı görmüş ve sertifika başvurusunda bulunmuş. Yalnızca 550 firma denetimlerden başarıyla geçerek 16.000 çeşit ürünü için sertifika alabilmişlerdir.

Küresel pazarda helal ürün talebi yaklaşık 4 Trilyon dolar olmakla birlikte bu rakamın şu anda gerçekleşebilen oranı ise ne yazık ki %20 mertebesindedir. Dolayısıyla helal pazarının büyüme potansiyeli çok yüksektir.

Helal Nedir?

Helal, İslam Fıkhı’nın tanımına göre “İzin verilen, kurallara uygun bulunan, yapılmasında sakınca görülmeyen” anlamına gelmektedir. Diğer bir tabirle tüketilmesi caiz olandır. Bu tanım gıda, sağlık, hijyen ve temizlik gibi alanlarda kriterlere uygunluğu da içeriyor. Helal kavramının kapsamı yalnızca gıda ürünleri ile sınırlı değil. Gıdanın yanı sıra taşımacılık, turizm, medikal, tekstil, finans ve kozmetik alanlarını da kapsıyor. Helal kavramı her ne kadar İslami kurallardan doğsa da hijyen ve güvenli gıda kıstaslarını temel aldığı için tüm insanlığa hitap eder. Covid-19 pandemisinin de ortaya koyduğu gibi temiz, güvenilir, izlenebilir ürün ve hizmetlere erişmek tüm insanlık için önemli. 

Hangi Ürünler Helaldir?

Helal gıdalar şu özelliklere sahip olmalıdırlar:

  • İslam hukukuna göre gıda ürünü dinen yasak olan herhangi bir madde veya bileşen içermemelidir.
  • İslami kurallara göre temizlenen mutfak eşyaları, ekipman ve makineler kullanılarak üretilmiş ve depolanmış olması gereklidir.

Aşağıda belirtilen ürün dışındakiler helal olarak kabul edilirler:

  • Domuz ve onun yan ürünleri,
  • İslami usullere uygun kesilmeyen veya kesimden önce ölen hayvanlar,
  • Alkollü içecekler ve sarhoş edici maddeler,
  • Etçil hayvanlar ve yırtıcı kuşlar,
  • Kan ve kan yan ürünleri,
  • Yukarıda sayılan ürünlerden herhangi birisi bulaşmış ürünler.

Helal Gıda’ya İslam Dininin Yaklaşımı

Kuran-ı Kerim’de Bakara suresinde geçen şu ayetler Allah’ın bu konuda koyduğu çizgiyi anlatmaktadır; 

168. “Ey insanlar! Yeryüzünde olan bütün nimetlerimden helâl hoş olmak şartı ile yiyiniz; Fakat şeytanın peşinden gitmeyiniz. Çünkü o sizin besbelli düşmanınızdır.”

172. “Ey iman edenler! Size kısmet ettiğimiz rızıkların temiz ve helâlinden yiyiniz! Eğer yalnız Allah’a ibadet ediyorsanız, O’na şükrediniz.” 

Bu ayetler Müslümanları helal gıda konusunda ciddi bir şekilde bağlamaktadır. Yine Peygamber Efendimiz (SAV) bir hadisinde Helâl bellidir; haram da bellidir. İkisinin arasında ise birtakım şüpheli şeyler vardır ki insanların çoğu bunları bilmezler. Kim şüpheli şeylerden sakınırsa, dinini ve ırzını (namus ve haysiyetini) korumuş olur. Kim de şüpheli şeylere düşerse, harama düşmüş olur.” (M4094 Müslim, Müsâkât, 107)  İslam Dini’nde bu konu o kadar önemlidir ki, haram yiyip içenlerin dualarının kabul olmayacağı bir başka hadisle bildiriliyor. İnsanlar İslami bilinci arttıkça helal gıda konusuna daha fazla önem vermeye başladıkları için helal gıda konusu ülkemizde ve bütün dünyada artan bir trend izliyor. 

Helal Belgesi Konusunda Neden Belgelendirme Firmalarına Danışma İhtiyacı Var?

Helal Gıda oldukça hassas bir özelliğe sahiptir. Çok dikkat ve ihtimam istemektedir. Tavuk kesimiyle ilgili örnek verelim. Tavuğu kesecek olan makinenin başında bulunacak Müslüman kişinin makineyi açmadan önce besmele çekmesi gerekiyor.

Daha sonra işlem devam ederken işin başından kesinlikle ayrılmayacak. Eğer ayrılması gerekiyorsa makine hattını durdururacak ve işlemi yeniden başlatmak için O veya başka bir Müslüman besmeleyi yeniden okuyacak. Kesimde kullanılan bıçak tek bıçaklı, keskin ve paslanmaz çelikten yapılmış olacak. Kesim eylemi nefes borusu ve özofagus yani yemek borusunu ayrıca iki şah damarını kesecek şekilde hayvanın kanının akmasını sağlayacak. Kanama süresi minimum 180 saniye olacak. Kasap her bir işlemin usulüne yani kurallara uygun  olup olmadığını kontrol etmek zorundadır.

Denetlemekle görevli kurum yılda iki kere işletmeyi habersiz denetime geliyor ve ufak bir hatada diğer kalite belgelerinde uyarı cezası verilirken helal gıda belgesinde hiçbir uyarı yapılmaksızın iptal edilebiliyor. Ve bu da örneğin TSE tarafından verilen bir belge ise bunu sayfalarında ilan ettiği için firmanın imajını olumsuz anlamda etkileyebiliyor. Mayıs ayı itibariyle TSE’ye 150 civarında firma başvuru yaparken yalnızca dörtte biri oranında (38) firma başvurusunun kabul edildiğini görüyoruz. Bu da sürecin ne kadar zor olduğunu ve belgeyi almak için iyi bir hazırlık gerektiğini gözler önüne seriyor.

Bu yüzden bu konularda danışmanlık almanız helal belgesini almanın yanında devamlılığı açısından da önemli. Yukarıda belirttiğimiz gibi yılda iki defa yapılan habersiz denetimlerde en küçük bir hata belgenizin iptaline sebep olabiliyor. Helal Belgesi fiyatlarını öğrenmek ve danışmanlık almak istemeniz durumunda MA Belgelendirme & Mühendislik olarak uzman kadromuzla hizmetinizde olduğumuzu hatırlatmak isteriz. 

Helal Gıda Sertifikası Alımında  KOSGEB Desteği Var mıdır?

TÜRKAK akreditasyonlu belgelendirme işlemlerinde KOSGEB Desteği kullanabilirsiniz.

Helal Belgesi ve Gündem

 NESTLE “Dünyanın En Büyük Helal Gıda Üreticisi”

Nestle internet sayfasında kendini ‘dünyanın en büyük helal gıda üreticisi’ olarak tanımlıyor. İlk Batılı gıda devi olan Nestle, 1980’li yıllardan beri Müslüman ülke temsilcilerinden gelen talepler doğrultusunda helal gıda üretimini sürdürmektedir. 1875’de Türkiye pazarına bebek maması ile giren Nestle Türkiye’deki ilk çikolata fabrikasını 1927’de Feriköy’de açtı. Nestle’nin dünyanın 32 ülkesinde bulunan 456 fabrikasından 75’inin helal üretim sertifikalı olduğu biliniyor. Daha detaylı bilgi için buraya tıklayın.

Alman Tavuk Markası Wiesenhof Besmeleyle Tavuk Kestiriyor

Helal gıda üretiminin potansiyelinin hızla büyüdüğünü en iyi kavrayanların başında Alman gıdacılar geliyor. Bunun çarpıcı örneklerinden bir tanesi dünyaca ünlü Alman tavuk ve kanatlı hayvanlar markası Wiesenhof. Besmeleyle kesimi başlatıp Müslüman personeli görevlendirdi ve helal üretimin diğer şartlarını da yerine getirmiş oldu. Firmanın bu kararı iç piyasadan çok ithalatçılardan gelen talep üzerine başlamış. Wiesenhof, günde tonlarca tavuk eti kullanan Mc Donalds ve Burger King gibi fast food zincirlerinin talebi üzerine üretim tesislerini helal üretim doğrultusunda değiştirdi. Müslüman personel de alarak onları bu süreçte görevlendirdi. Günümüzde ise Güneydoğu Asya’dan Suudi Arabistan’a kadar bir çok Müslüman nüfuslu ülkeye Wiesenhof’un helal belgeli tavukları ihraç ediliyor 

Türk Kasabın Başarısı

Almanya’da helal gıda konusunda Türk mezbaha sahibi Rüstem Altınküpe’nin çabalarıyla çok önemli bir karar alındı. 1994 Yılında Hessen Eyalet yönetimine karşı dava açan Rüstem Altınküpe’nin talebi hayvanların şoksuz kesilmesinin yasaklanmamasıydı. Altınküpe, davasını anayasa güvencesi altında olan ‘inanç özgürlüğünü’ gerekçe gösterdi. Davayı Federal Anayasa Mahkemesi’ne kadar taşıyan Altınküpe bu çabalarında başarıya ulaştı. Anayasa Mahkemesi Müslümanların İslami usullere göre kesim yapabileceğine karar vermesi Almanya’da büyük yankı uyandırdı.

Helal Gıda Zirvesi 

Helal Gıda konusuna ilgi duyan firmalarımızın https://www.worldhalalsummit.com.tr/ adresine göz atarak helal gıda zirvesine katılmalarını tavsiye ediyoruz.

TÜRKAK akreditasyonlu belgelendirme işlemlerinde ve CE belgeleri danışmanlık hizmetlerinde KOSGEB desteği kullanabilirsiniz.
Scroll to Top
Belgelendirme Hattı
1
Sorularınızı Yanıtlayabilirim
Merhaba,
Size nasıl yardımcı olabilirim. . .